peyami safa- arsen lüpen istanbul'da

peyami safa, gazetelerde tefrika halinde yayınlanan cingöz recai polisiye serisini server bedi imzasıyla yazmıştır. peyami safa annesi server bedia isimden esinlenerek bu imzayı kullanmıştır.

cingöz recai, peyami safa'nın para kazanmak, geçimini sağlamak için yazdığı bir nevi piyasa işiydi. safa, türk edebiyatının en meşhur polisiye serisini cingöz recai'yle yakalamıştır. zenginden ç-alıp fakire dağıtan, merhametli, zeki ve insancıl hırsız karakteri cingöz recai'dir. cingöz recai, türk edebiyatının robin hood 'udur. cingöz recai, sempatiktir. hırsızlık yapmasına rağmen okuyucuların kalbinde yer etmiştir. peyami safa'nın cingöz recai karakterini oluştururken ünlü fransız, hırsız roman karakteri arsen lüpen'den etkilendiği söylenenbilir. zira arsen lüpen, silahtan ve kandan nefret eder. çapkındır, naziktir ve ç-aldığı paraların bir kısmını fakirlere ve muhtaçlara dağıtır.

mehmet rıza ise cingöz recai'yi yakalamak için gecesini gündüzüne katan uyanık, kendinden emin ve işine aşık bir komiserdir. cingöz recai'yle başa çıkabilen tek kişidir. polis teşkilatında hatırı sayılır bir namı vardır. teşkilatın medar-ı iftiharıdır. sherlock holmes misali ipuçlarını itinayla toplar, hiç kimsenin aklına gelemeyecek akıl yürütmeleri yapar, olaylar arasında bağlantılar kurmada usta bir komiserdir. işine deli gibi aşıktır.

mehmet rıza, polis teşkilatından emekli olmasına rağmen, meşhur hırsız arsen lüpen'in istanbul'a geldiği öğrenildiğinde göreve çağrılır. mehmet rıza,  kendisine ihtiyaç duyan türk polis teşkilatını kıramaz ve arsen lüpen'i enselemek için iş başı yapar. 

roman da arsen lüpen'in yaptığı randevulu mücevher hırsızlığı, mehmet rıza'nın duvara gömülmüş olan kadının hayatını son anda kurtarması gibi heyecan verici olaylar anlatılır. bir ara mehmet rıza, cingöz recai ve arsen lüpen beraberce kötü kişilere esir olurlar. bu muhteşem üçlü burada birbirlerini daha yakından tanıma fırsatı bulur. arsen lüpen, türklerin ne kadar zeki insanlar olduklarını bu konuşmalar sayesinde kısa sürede anlar. üçlü bu esaretten işbirliği yaparak kurtulurlar.

romanın sonunda türk okuyucusunu bir sürpriz beklemektedir. cingöz recai, arsen lüpen'i kandırıp ç-aldığı bütün mücevherleri ve güzel fransız matmazel'ini de alıp kayıplara karışır. anlayacağınız bizim hırsız kahramanımız o kadar mahirdir ki arsen lüpen'e bile pabucunu ters giydirir. duygularımız okşanır ve roman bitirilir. hırsızlık bile olsa en iyisini biz yaparız di mi? e daha ne olsun !

ha unutmadan, fırlama hırsız cingöz recai tiplemesi sinemamızda da makes bulmuştur. cingöz recai karakterine rahmetli ayhan ışık başarıyla can vermiştir.